Aydın İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği (ADSYB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Sedat Güngör, ülke genelinde etkili olan şap salgınının yetiştiriciler üzerinde büyük ekonomik kayıplara yol açtığını belirterek, mağduriyet yaşayan üreticilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan kredi borçlarının ertelenmesini talep etti.
Güngör, Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezi'nin (TARPOL) 2025 yılı verilerini hatırlatarak, şap hastalığının et ve süt üretim kayıpları, tedavi ve ilaç giderleri ile buzağı ölümleri nedeniyle yetiştiricilere yaklaşık 3,62 milyar dolarlık doğrudan zarar oluşturduğunu ifade etti. Başkan, "Şap hastalığı yalnızca biyolojik bir tehdit değil; yetiştiriciler için kendi imkanlarıyla karşılanamayacak boyutta bir ekonomik yük oluşturuyor. Gelir kayıpları ve artan giderler nedeniyle üreticiler zor durumda" dedi.
Güngör, hastalığın özellikle Türkiye'nin doğu sınırlarından girerek kısa sürede yaygınlaştığını ve büyükbaş hayvancılığın yoğun olduğu bölgelerde ciddi bir salgın oluşturduğunu kaydetti. Virüsün bulaşıcılığının yüksek olduğunu, bu nedenle karantina tedbirlerinin sıkı uygulanması ve hastalığın görüldüğü işletmelerde aşıların 21-28 gün arayla uygulanmasının kritik önem taşıdığını vurguladı.
Başkan ayrıca, şap salgınının aile işletmelerini derinden etkilediğini belirterek, süt ve et üretim kayıpları, tedavi giderleri ve buzağı ölümleri nedeniyle birçok üreticinin borçlarını ödeyemez durumda olduğunu dile getirdi. "Devletin sorumluluğunda olan bu süreçte meydana gelen kayıplar, yetiştiriciyi ekonomik olarak ağır mağduriyetle karşı karşıya bırakıyor. Bu yük, tek başına üretici tarafından taşınamaz" ifadelerini kullandı.
Güngör, TARPOL raporunun büyükbaş hayvan varlığının sadece yüzde 30'unun etkilenmesi durumunda bile ekonomik kaybın 4,1 milyar dolara ulaşabileceğini ortaya koyduğunu belirtti. Raporda, özellikle et ve süt üretiminde verim kayıpları ile ilaç ve tedavi giderlerinin öne çıktığını ve bu kaybın yetiştiriciler üzerinde ciddi bir finansal baskı yarattığını vurgulandı.
ADSYB Başkanı, alınması gereken önlemler hakkında ise şunları söyledi: "Şap salgını, mücbir sebep veya doğal afet benzeri bir durum olarak ele alınmalıdır. Bu nedenle hastalığın görüldüğü bölgelerde üreticilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçları en az bir yıl süreyle faizsiz ertelenmelidir. Süt ve et verim kayıpları, tedavi ve ilaç giderleri ile buzağı kayıpları da destek kapsamına alınmalıdır. Bu yaklaşım, don afetlerinde uygulanan gelir kaybı desteği örneğinde olduğu gibi, üretimin sürdürülebilirliği için hayati öneme sahiptir. Tüm işletmelerin kriter gözetmeksizin desteklenmesi, üreticinin üretimden kopmasını engelleyecek ve hayvansal üretimi, kırsal istihdamı ve gıda güvenliğini koruyacaktır."